تعریف اختراع
ماده ٢٦ قانون ثبت علایم و اختراعات مصوب تیرماه ١٣١٠ به جای تعریف اختراع به احصای موارد در مقام تعریف برآمده و مقرر می دارد: هر قسم اكتشاف یا اختراع جدید در شعب مختلفه صنعتی یا فلاحتی به كاشف یا مخترع آن حق انحصاری می دهد كه بر طبق شرایط و در مدت مقرر در این قانون از اكتشاف یا اختراع خود استفاده نماید مشروط بر اینكه اكتشاف یا اختراع مطابق مقررات این قانون در اداره ثبت تهران به ثبت رسیده باشد نوشته ای كه در این مورد اداره ثبت تهران می دهد ورقه اختراع نامیده می شود. اختراع حاصل خلاقیت ذهنی بشر است یا می توان گفت اختراع راه حل جدید برای مشكلات فنی جامع به شمار می آید . ماده٢٧ قانو مارالذكر مقرر می دارد: هر كس مدعی یكی ازا مور ذیل باشد می تواند تقاضای ثبت نماید
مدارك لازم جهت تقاضای ثبت اختراع
وفق ماده ٢٢و ٢٣ آیین نامه اجرایی قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات متقاضی ثبت باید مدارك ذیل راتهیه و به اداره مالیكت صنعتی تسلیم نماید. 1. اظهارنامه اختراع ٣ نسخه اظهارنامه اختراع به فرم مخصوص بوده و جزئ اوراق بهادار می باشد متقاضی بایستی از واحد فروش اوراق بهادار مستقر در اداره كل ثبت شركتها تهیه و مانند فرم نمونه صفحات بعدی نسبت به تكمیل و امضای آن اقدام نماید. 2. توصیف مشروح اختراع یا وسیله جدیدی كه بررسی آن تقاضا می شود ٣ نسخه . اختراع مورد ادعای مخترع باید بطور كامل شرح داده شود در شرح اختراع باید تمام جنبه های اختراع ادعایی بطور وضوح بیان گردد توصیه می شود در تهیه شرح توصیف اختراع از كاغذهای آ ٤ استفاده گردد. 3. نقشه های اختراع ٣ نسخه نقشه كامل اختراع باید با مركب و از روی مقیاس متری تهیه و ذیل نقشه ها توسط متقاضی یا وكیل او امضا و مهر شود وفق ماده ٢٧ آیین نامه اجرایی قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات نقشه ها و توصیف مشروح اختراع در روی كاغذی كه ٣٤ سانتی متر طول و ٢٢ سانتی متر عرض داشته باشد رسم گردد و همچنین برایا نجام امر مذكور فقط از یك روی كاغذ استفاده شود. 4. در صورتی كه تقاضانامه توسط وكیل متقاضی تسلیم اداره مالیكت صنعتی شود اصل وكالت نامه یا رونوشت یا فتوكپی برابر اصل شده بایستی ضمیمه اظهارنامه گردد. 5. در صورتی كه تقاضای ثبت اختراع از طرف شركت ثبت شده بعمل آمده باشد یك برگ روزنامه رسمی دال بر مدیریت شركت بایستی به ضمیمه مدارك تسلیم اداره مالكیت صنعتی شود. 6. فتوكپی شناسنامه مخترع یا مخترعین 7. قبض رسید بانكی حق الثبت اظهارنامه تقاضای ثبت اختراع
شرایط ثبت اختراع
به طور کلی اختراعی قابل ثبت است که حداقل شرایط ذیل در آن محقق باشد : 1) نو باشد (Novelty) 2) دارای گام ابتکاری باشد (Inventive Step) 3) فایده عملی داشته باشد (Practical Use) 4) مشمول موارد غیر قابل ثبت نباشد (Unpatentable Subject Matter)
موارد غیر قابل ثبت به عنوان اختراع
• کشفیات (موادی که از قبل در طبیعت موجود است) • نظریه¬های علمی • روش¬های ریاضی • طرح¬ها و نقشه¬ها • قواعد و روش¬ها (مثل روش انجام تجارت، فعالیت ذهنی، بازی) • نرم افزار رایانه¬ای فاقد اثر فنی • روش تشخیص یا معالجه بیماری در انسان یا دام • گونه های گیاهی یا جانوری یا روش ایجا د آنها • اختراعی که استفاده تجاری آن مخل نظم عمومی یا اصول اخلاقی باشد.
سیستم ثبت اختراع
ثبت اختراع در ایران فعلاً به¬صورت اعلانی است یعنی ادعای مخترع در صورتی که سابقه¬ای از آن ثبت نشده باشد دال بر صحت آن تلقی می¬گردد.
مراحل انجام ثبت اختراع
ثبت اظهارنامه اختراع توجه : دقت شود که اظهارنامه ثبت اختراع تکمیل شود و چه بسا اختراعاتی به اشتباه در قسمت اظهارنامه طرح صنعتی تکمیل و ارسال شده است ومتقاضی را با مشکل مواجه نموده است . 1- منتظر دریافت پیام کوتاه پس از ثبت اظهارنامه باشید . توجه در صورتیکه بعد از تسلیم اظهارنامه و ضمائم آن پیامک ی ارسال نشود به ظن قوی شماره تلفن همراه اعلامی به غلط تایپ شده است 3-بررسی مقدماتی الف)عدم تکمیل بودن مدارک و ضمائم اظهارنامه و ضرروت اصلاح و تکمیل ب ) تکمیل بودن 3-الف: پس از بررسی ابتدایی اظهارنامه و ضمائم آن از نظر شکلی و ماهوی در صورتیکه اظهارنامه و ضمائم آن اعم از توصیف و ادعا و خلاصه و نقشه مطابق مقررات قانون و آئین نامه اجرایی آن تنظیم نشده باشد کارشناس مطابق مقررات مبادرت به صدور اخطار رفع نقص می نماید و اخطار رفع نقص در فضای مجازی از طریق گزینه پیگیری اظهارنامه و خلاصه پرونده قابل رویت است. متقاضی ظرف 30 روز مهلت دارد تا نسبت به اصلاح یا تکمیل مدارک و ضمائم اقدام نماید در غیر اینصورت اظهارنامه باطل و کان لم یکن تلقی می گردد . پس از تکمیل و اصلاح اظهارنامه و ضمائم آن متقاضی باید با درخواست پاسخ به اخطار رفع نقص در قسمت خدمات الکترونیک – ثبت انواع درخواست (رفع نقص،پرداخت حق الثبت،اقساط،انتقال و...)درخواست مورد نظر(درخواست رفع نقص) را تکمیل و با ضمیمه کردن ضمائم آن را از طریق سامانه ارسال نماید . نکته : در صورتیکه متقاضی در ظرف موعد 30 روزه قادر به تکمیل مدارک و ضمائم نباشد می تواند با ذکر دلایل درخواست یکبار تمدید مهلت را از مرجع ثبت بنماید و مرجع ثبت می تواند فقط برای یکبار با درخواست وی موافقت نماید و متقاضی میتواند با ورود به سامانه مالکیت معنوی و ثبت انواع درخواست(رفع نقص ،پرداخت حق الثبت اقساط ،انتقال و ...) گزینه درخواست استمهال رفع نقص را انتخاب و تکمیل نماید. 3-ب )تکمیل بودن مدارک و ضمائم اظهارنامه (توصیف ادعا خلاصه نقشه ) در صورتیکه اظهارنامه و ضمائم آن تکمیل باشد مطابق قانون و آئین نامه تنظیم شده باشد در صورت اختراع پذیری (قابلیت ثبت اختراع) کارشناس بر پایه کلیه واژهای استنباطی از ادعا و توصیف و خلاصه اختراع مورد نظر را در سیستم جستجو نموده و در صورتیکه اختراعاتی مشابه اختراع مورد ادعا در سیستم (بانک اطلاعات داده ) اداره اختراع مشاهده نماید طی ابلاغیه وجود اختراعات مشابه به متقاضی اعلام و از متقاضی دعوت می کند تا برای رویت پرونده های مشابه و سابقه اختراعات پیشین به اداره مراجعه نماید و متقاضی پس ازمراجعه به اداره اختراع و رویت سوابق اختراع در صورتیکه اختراع خود را مشابه اختراعات سابق بداند اختراع وی مطابق بند ه ماده 4 قانون ثبت اختراعات وعلائمتجاری و...مصوب1386 اخطار رد اختراع صادر می شود و در صورتیکه متقاضی دانش فنی موردادعا و سوابق قبلی را تحلیل نماید و بصورت مستدل جدید بودن و گامهای ابتکاری و مزایای اختراع خود را نسبت به اختراعات پیشین بیان نماید واین مقایسه مورد قبول کارشناس قرار گیرد ،کارشناس رسیدگی کننده مطابق ماده 28 آئین نامه برای احراز شرایط ماهوی ثبت اختراع (جدید بودن ،گام ابتکاری و کاربرد صنعتی )پس از تکمیل درخواست تقاضانامه بررسی ماهوی ثبت اختراع مبادرت به استعلام از مراجع ذیصلاح بررسی می نماید و متقاضی در پاسخ می تواند با مراجعه به پورتال مالکیت معنوی (اختراع) بخش ثبت انواع درخواست(رفع نقص ،پرداخت حق الثبت ،اقساط ،انتقال و ...) در قسمت لیست درخواست ها ، تقاضا نامه بررسی ماهوی ثبت اختراع را تکمیل و مرجع یا مراجعی که می توانند اختراع وی را مورد ارزیابی قرار دهند را معرفی و درج می نماید و اداره اختراع در صورتیکه مرجع اعلامی را صالح برای رسیدگی تشخیص دهد یک نسخه از استعلام و ضمائم اظهارنامه اختراع را به مرجع ذیصلاح برای (در صورتیکه در سامانه اختراع تعریف شده باشد و سامانه دریافت این نامه ها را به اداره اختراع اعلام نموده باشد )اظهارنظر وبررسی ماهوی ارسال می نماید و پاسخ استعلام نیز غالبا از طریق این سامانه دریافت می شود و در صورتیکه مرجع بررسی برای اختراع در سامانه تعریف نشده باشد یک نسخه از استعلام اختراع در فضای مجازی قرار گرفته که از طریق گزینه پیگیری اظهارنامه و خلاصه پرونده قابل رویت میباشد. متقاضی آنرا بصورت فیزیکی و به همراه یک نسخه از ضمائم اظهارنامه به مرجع بررسی تحویل خواهد داد، و پس از وصول پاسخ نامه استعلام آنرا طی ثبت درخواست / رفع نقص اختراع (اعلام وصول پاسخ بررسی ماهوی)ازطریق سامانه الکترونیکی ثبت اختراع ارسال می نماید . در صورتیکه مرجع ذیصلاح پس از بررسی، اختراع را از نظر (جدید بودن – گام ابتکاری و کاربرد صنعتی) تایید نماید مرجع ثبت طی اعلامیه (تصمیم مرجع ثبت مبنی بر اعطای گواهی نامه اختراع موضوع ماده 30 آئین نامهو همچنین مبلغ مورد نیاز ثبت را) این موضوع را در فضای مجازی قرار داده که از طریق گزینه پیگیری اظهارنامه و خلاصه پرونده قابل رویت میباشد . متقاضی باید ظرف 30 روز از تاریخ اعلامیه نسبت به پرداخت هزینه اقدام و با ورود به سامانه ثبت اختراع ، گزینه ثبت درخواست/رفع نقص تصویر رسید هزینه پرداخت شده را ارسال و بصورت حضوری برای مابقی اقدامات که صدور آگهی میباشد تشریف بیاورند. ضمنا لازم به ذکر است در صورتیکه متقاضی در ظرف موعد مقرر فوق بنا به دلایلی قادر به پرداخت هزینه فوق نباشد با بیان و ذکر دلایل و درخواست استمهال می تواند یکبار درخواست تمدید مهلت نماید .
