طرح توجیهی یا همان مطالعه امکان سنجی، ارزیابی عملی یک پروژه پیشنهادی است. طرح توجیهی با هدف روشن ساختن عینی و منطقی نقاط ضعف و قوت یک کسب و کار موجود و یا سرمایه گذاری پیشنهاد شده، فرصت ها و تهدیدها، منابع مورد نیاز برای انجام کار و در نهایت چشماندازی برای رسیدن به موفقیت صورت میگیرد.
در این مقاله به توضیحاتی درباره نوشتن طرح توجیهی پرداخته شده است همراه ما باشید.
طرح توجیهی
در سادهترین شکل، طرح توجیهی بررسی و قضاوت در مورد دو معیار «هزینه مورد نیاز» و «ارزش به دست آمده» است. یک طرح توجیهی که به خوبی طرح شده، باید پس زمینهای تاریخی از کسب و کار و یا پروژه، شرح محصول و یا خدمات، صورتهای حسابداری ارائه شده، جزئیات عملیات و مدیریت، تحقیقات بازاریابی و سیاست، اطلاعات مالی، الزامات قانونی و تعهدات مالیاتی را مورد مطالعه قرار دهد.
به طور کلی، طرح توجیهی قبل از توسعه فنی و اجرای پروژه نوشته میشود. طرح توجیهی ارزیابی پتانسیل پروژه برای رسیدن به موفقیت. بنابراین، عینیت درک یک عامل مهم در اعتبار مطالعه برای سرمایه گذاران بالقوه و موسسات وام است.
بنابراین باید با هدف، رویکرد بی طرفانه به ارائه اطلاعات که بر اساس آن تصمیم گیری می شود بر اساس انجام شود. نگارش طرح توجیهی یک طرح کسب و کار خوب باید مانند یک داستان، گویا و واضح باشد و باید اهداف کسب و کار را به صورت موجز و کامل بیان کرده و راه رسیدن به آنها را نیز مشخص نماید. بهگونهای که سرمایهگذاران (دستاندرکاران کسب و کار) دقیقاً مفهوم را متوجه شده و خودشان نیز راغب به خواندن و درک دیگر بخشها گردند.
طرح توجیهی در واقع سندی آماده ارایه به بانک می باشد که در آن نحوه برآورد سود و زیان و سرمایه ثابت، سرمایه در گردش و نقطه سر به سر، بازدهی سرمایه، دوره برگشت سرمایه و … بیان خواهد شد.
طرح کسب و کار شما باید مانند یک داستان خوب، جذاب بوده و به آسانی باور و تعهدتان را نسبت به ایجاد یک سازمان موفق انتقال دهد. نگارش یک این چنین طرحی علاوه بر تجربه نیاز به تخصص کاری و مواردی چون : تسلط بر نرم افزار های روز محاسبات مالی (Comfar III) ، توانایی بررسی استراتژیک محصول و خدمات، دسترسی به بانک های اطلاعاتی به روز و موثق ، کارشناسان خبره در زمینه های تخصصی هر طرح دارد.
مطمئنا جمع کردن همه این تخصص ها در یک مکان امکان پذیر نیست ، چراکه در نگارش هر طرح به متخصص آن صنعت یا حرفه نیاز داریم !
ما توانسته ایم در زمینه صنایع و خدمات مختلف با کارشناسان سرشناس و حرفه ای آن کار عقد قرارداد همکاری نماییم و از خدمات مشاوره ای آنها در پروژه های مختلف شرکت بهره ببریم و با این راه قابلیت نگارش انواع طرح را به صورت کاملا دقیق و کارشناسی شده پیدا نموده ایم.
طرح توجیهی کسب و کار
یک طرح توجیهی، همان طور که از نامش پیداست، برای توجیه نمودن سرمایه گذار (اعم از بانک، سازمان، شرکت و یا شخص) تنظیم می شود و هرچه دقیق تر نوشته شود؛ سرمایه گذار، راحت تر می تواند تصمیم بگیرد که آیا این طرح می تواند خواسته های او را برآورده کند یا خیر؟
در تنظیم یک طرح توجیهی باید سعی نمود واقعیت ها را بیان کرد و تمامی داده ها با منبع و مرجع معتبر ارایه گردد و هم چنین تا حد امکان، از فرضیات نادرست دوری جست.
برای کسب اطلاعات در زمینه انواع طرح توجیهی می توانید به مقاله مرتبط با آن مراجعه کنید.
- طرح ایجاد «طرح ایجاد» به طرحی گفته می شود که برای یک واحد تولیدی که هنوز راه اندازی نشده، نگاشته می شود. در تنظیم این نوع طرح از اصطلاحات «موجود» و «مورد نیاز» استفاده می شود.
- طرح توسعه «طرح توسعه» به طرحی گفته می شود که برای یک واحد تولیدی دارای پروانه بهره برداری، نگاشته می شود. این طرح برای توسعه یک واحد تولیدی، اعم از افزایش ظرفیت یا افزودن خط تولید جدید، می تواند کاربرد داشته باشد. طرح های توسعه معمولاً در پرداخت وام در اولویت قرار دارند. دلیل آن می تواند وجود توانایی برای بازپرداخت وام باشد. در این نوع طرح ها از اصطلاحات «موجود» و «پس از توسعه» استفاده می گردد.
مراحل تنظیم طرح توجیهی
طرح توجیهی، به طور کلی به معنای بررسی و تجزیه و تحلیل شانس موفقیت یک پروژه یا کسبوکار است. به عبارت دیگر، هدف از مطالعات امکان سنجی تعیین میزان امکانپذیری و اجرایی بودن یک پروژه و ثمربخشی آن میباشد.
این مطالعات معمولا توسط شخص ثالثی خارج از مجموعه سرمایهگذاران و شرکای پروژه یا کسبوکار صورت میگیرد، زیرا در مواجهه با فرصتهای سرمایهگذاری، بسیاری از سرمایهداران یا علاقهمندان به سرمایهگذاری ممکن است به شکلی خوشبینانه، فقط روی مزیتها یا نقاط مثبت متمرکز شوند.
انجام مطالعات امکان سنجی و تهیه طرح های توجیهی، به ویژه با بهرهگیری از مشاور خارج از سازمان یا سیستم سرمایهگذار(شخص ثالث) این امکان را فراهم میآورد که تمام جوانب مثبت و منفی پروژه یا موقعیت سرمایهگذاری سنجیده شود. به عبارت دیگر، تمامی عوامل موثر بر پروژه به دقت مورد بررسی و کالبد شکافی قرار گرفته، نقاط قوت و ضعف مرتب بر آن بازنگری شده و در نهایت توجیه پذیری سرمایهگذاری، برآورد میگردد.
با عنایت به نکات مذکور، میتوان گفت که مطالعات امکانسنجی، فرآیندی کنترل شده برای مشخص نمودن همزمان مشکلات و مزایای اجرای یک پروژه یا ورود به یک موقعیت سرمایهگذاری است و همراه با توصیف کامل شرایط و برآورد عواید و هزینههای (آنالیز هزینه- فایده) انجام آن صورت میگیرد.
این مطالعات در حکم گام نخست در فرآیند تصمیمگیری سرمایهگذاران یا مدیران به حساب میآید.این بدان معنا است که این مطالعات باید در بدو امر با صورت مسالهای به نام پیشنهاد سرمایهگذاری یا اجرای پروژه انجام شود.
از همین منظر، مطالعات امکان سنجی باید به نحوی انجام شود که به منزله ابزار تحلیلی، در برگیرنده محدودیتها، توصیههایی برای بهبود و پیشنهادهای عملی در راستای پیشبرد امور باشد.
از همین رو، برخی از صاحبنظران، مطالعات امکان سنجی را نوعی مطالعه بر مبنای تجزیه و تحلیل و آزمون میدانند که فراهمکننده اطلاعات لازم به منظور تصمیم گیری برای حرکت به سمت مراحل طراحی مهندسی و اجرای هر پروژه یا انجام سرمایهگذاری است.
شکی نیست که در رابطه با پروژههایی که ماهیت تجاری صرف دارند و طی آنها سرمایه گذار در اندیشه بازرگانی و خرید و فروش کالا یا خدمات بدون درگیر شدن در فرآیند تولید می باشد، این تعریف برای مطالعات امکان سنجی کاربرد نخواهد داشت. مطالعات امکان سنجی را می توان نقطه عطف فرآیند تصمیم گیری در اجرای پروژه یا انجام سرمایهگذاری دانست.
پاسخ «بله» یا «نه» در برابر این پرسش که «آیا باید پروژه را اجرا کرد یا در پروژه سرمایهگذاری نمود؟» تعیین کننده روال آتی برخورد سرمایه گذار یا مدیر با صورت مسئله است.
نکته جالب توجهاین است که در بسیاری از موارد، سرمایهگذاران از شنیدن پاسخ منفی آشفته میشوند، زیرا پیش از انجام مطالعات اقدام به تخصیص سرمایهمورد نیاز، جذب نیروی انسانی و فراهم نمودن ملزومات اجرای پروژه نموده و در نتیجه به جز شنیدن پاسخ مثبت در پایان انجام مطالعات امکان سنجی، انتظار دیگری ندارند.
به زبان خودمانی میتوان گفت که چنین سرمایهگذارانی، مشاوران را به خدمت میگیرند تا آنچه را که دوست دارند بشنوند به آنها بگویند لازم به یادآوری است که از دیدگاه نگارندگان، مطالعات امکانسنجی برای سرمایهگذاری با مطالعات امکان سنجی برای سیستم بانکی دو مقوله متفاوت است که متاسفانه در کشور ما در بسیاری موارد با یکدیگر خلط شده و همین امر، زبان مشاوران فعال در عرصه مطالعات امکانسنجی در بیان پاسخ منفی به پروژهها و طرحهای سرمایهگذاری را عملا الکن مینماید که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.
سرمایه ثابت در طرح توجیهی
در بخش تجزیه و تحلیل مالی طرح بحث سودآوری طرح توجیهی و بر اساس آن نخستین مرحله فرآیند برای توجیه پذیری ، توجه به ماهیت طرح توجیهی که هدف از اجرای طرح ارائه محصول با کیفیت می باشد و بر این اساس پیش بینی تقاضا به عنوان یکی از ارکان مطالع بازار می باشد که نوع محصول به لحاظ سرمایه ای بودن، واسطه ای و آمار و اطلاعات دقیق بدست می آید.
اطلاعات بدست آمده در بخش تجربه و تحلیل طرح توجیهی کاملا بررسی و بر این اساس بایستی به صورت کامل و دقیق محاسبه و در نمودار گزارشات طرح توجیهی نقطه دقیق سربه سر کاملا نمایش مثبت داده شود .
این بخش جهت سرمایه گذاری سرمایه دارانی که قصد کسب و کار جدید را دارند با توجه به وضیعت بازار از درجه اعتبار خاصی برخوردار می گردد.
در اینجا لازم است که کلیه افرادی که قصد سرمایه گذاری و راه اندازی کسب و کار جدید یا طرح توسعه دارند، از کارشناسان مجرب در زمینه بازارسنجی و تجزیه وتحلیل بازار مشاوره لازم و دقیق اخذ نمایند و بعد اقدام به تنظیم طرح توجیهی و کسب و کار جدید را نمایند.
نگارش طرح توجیهی
طرح توجیهی برگرفته از یک سری فرایند تحلیل برنامه ریزی و پیشبینی های فنی افتصادی و بازار است.
همچنین گزارش طرح توجیهی را میتوان عبارت دانست از توجیه پذیری یک پروژه سرمایه گذاری (یعنی هر فرد قبل از اقدام به سرمایه گذاری طرح و سرمایه ای که در این راستا می خواهد هزینه گردد ، باید توجیه فنی در خصوص بازار، فنی، مالی و اقتصادی را داشته باشد).
هدف از طرح توجیهی لذا مقصود از تنظیم طرح توجیهی قبل از احداث و استارت پروژه در این خصوص می باشد که پس از اجرا منجر به یک محصول با کیفیت و یا خدمات به مصرف کنندگان میانی و یا نهایی گردد.
در این راستا جهت تحلیل درست از پروژه و تحلیل برای هر ایده و هدف سرمایه گذاری یک گزارش جامع طرح توجیهی می توان آماده نمود.
به طور کلی جهت تنظیم طرح توجیهی بخش های ذیل را باید زمان تدوین و تنظیم طرح در نظر گرفت :
بخش مطالعات بازار طرح توجیهی
در بخش مطالعات و بازار طرح توجیهی محصولات و یا خدماتی که لحاظ گردیده است در خصوص عرضه و تقاضا و جنبه های مختلف بازار هدف و مصرف کنندگان بازار هدف در بخش مطالعات بازار بررسی می گردد. این بخش یکی از بخشهای مهم زمان تدوین طرح توجیهی محسوب می گردد.
بخش توجیه پذیری فنی طرح توجیهی
در بخش توجیه پذیری فنی طرح با توجه به تعداد رقبای حاضر در این صنعت، دانش فنی، محل اجرا، ساختار اجرائی و ماشین آلات و کلیه هزینه ها به نسبت درآمد و فروش در بخش طرح توجیهی (توجیه فنی) بررسی می گردد.
این بخش برای سرمایه داران و سرمایه گذارانی که قصد سرمایه گذاری در حوزه اقتصادی و تولیدی را دارند از اهمیت ویژه و خاصی محسوب می گردد.
برای انجام امور مربوط به تنظیم طرح توجیهی تنها نیاز به مشاوران و وکلای حقوقی و بهره مندی از تجارب آنها دارید که موسسه بین الملل در این مسیر همراه شما خواهند بود.