درباره وثیقه های اعضای هیئت مدیره
برای تضمین خساراتی که ممکن است از تقصیرات اعضای هیئت مدیره ، منفرداً یا مشترکاً ، به شرکت وارد شود اولاً ، هر یک از آنها باید تعداد سهامی را که اساسنامه شرکت مقرر کرده است ، دارا باشد .
ثانیاً ، تعداد سهام آنها نباید از تعداد سهامی که به موجب اساسنامه جهت دادن رأی در مجامع عمومی شرکت لازم است ، کمتر باشد. ثالثاً ، سهام مذکور باید سهام با نام باشد .
رابعاً ، سهام مزبور غیر قابل انتقال بوده و مادام که عضو هیئت مدیره مفاصا حساب دوره تصدی خود در شرکت را دریافت نداشته است ، در صندوق شرکت به عنوان وثیقه باقی خواهد ماند .
اشاره می شود که ، تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان هر دوره مالی در مجمع عمومی عادی سالانه ، به منزله مفاصا حساب هیأت مدیره برای همان دوره مالی می باشد و پس از تصویب ترازنامه حساب سود و زیان دوره مالی که طی آن ، مدت مدیریت اعضای هیأت مدیره منقضی یا به نحوی از انحاء از آنان سلب سمت شده است ، سهام مورد وثیقه آنان خود بخود از قید وثیقه آزاد خواهد شد .
در صورتی که عضو هیئت مدیره در هنگام انتخاب شدن دارای تعداد سهام لازم به عنوان وثیقه نباشد و همچنین در صورت انتقال قهری سهام مورد وثیقه و یا افزایش یافتن تعداد سهام لازم به عنوان وثیقه ، باید ظرف یک ماه تعداد سهام لازم به عنوان وثیقه را تهیه و به صندوق شکرت بسپارد ، وگرنه مستعفی محسوب خواهد شد .
در خاتمه اضافه کردن یک نکته ضرورت دارد که بازرس یا بازرسان مکلفند هرگونه تخلفی را که از مقررات قانونی و اساسنامه شرکت در مورد سهام وثیقه مشاهده کنند ، به مجمع عمومی عادی گزارش دهند .
برای اطلاع از محوه ثبت تغییرات شرکتها می نوانید به مقاله مرتبط ثبت تغییرات شرکت مراجعه کنید.
موضوع وثیقه اعضای هیئت مدیره
موضوع وثیقه اعضای هیئت مدیره در موردی که مربوط به شرکتهای سهامی عام باشد ، استحقاق بیان این مطلب را به عنوان جملع معترضه دارد که : از آنجا که در این شرکتها و به موجب نهی مقرر در قانون ، مبلغ اسمی هر سهم ، همان طور که ( شماره 81 ) ذکر شد ، نباید از ده هزار ریال بیشتر باشد .
اساسنامه نیز علی الاصول باید تعداد مناسب و معقولی از سهام را برای وثیقه مزبور تعیین نماید ، لذا بیم آن می رود که کل مبالغ سهام مورد وثیقه ، بالغ بر رقمی نشود که بتواند تکافوی خسارات احتمالی کلانی را بکند که ممکن است از اعمال مبنی بر تقصیر توام با سوء نیت و با تمهید مقدمه و سبق تصمیم عضو یا اعضاء هیأت مدیره ، بر شرکت وارد شود .
بنابراین می توان گفت که شایسته است در این خصوص تدبیر دیگری که وافی تر به مقصود باشد ، پیش بینی گردد .
یکی از شرایط اختصاصی تصدی سمت مدیریت شرکت سهامی، سپردن سهام وثیقه است. مدیران با توجه به فعالیت هایی که در شرکت انجام می دهند، ممکن است مرتکب تقصیر شوند و به شرکت ضربه بزنند. مانند آن که تقصیر مدیران منجر به ورشکستگی شرکت شود. پس فلسفه سهام وثیقه تضمینی برای جبران خسارات مدیران است.
ویژگی های سهام وثیقه
از ویژگی های سهام وثیقه بانام و غیرقابل انتقال بودن است. بانام است چون مختص اعضای هیات مدیره است و غیرقابل انتقال، چون به عنوان وثیقه تقصیر می باشد.
سهام وثیقه ، همانند دیگر سهام عادی شرکت است. تعداد سهام وثیقه را اساسنامه مشخص می کند اما در هر حال این تعداد نباید از حداقلی که برای رای دادن در مجامع عمومی به موجب اساسنامه لازم است کمتر باشد.
به عنوان مثال اگر حداقل میزان سهام لازم برای رای دادن در مجامع عمومی 10 سهم باشد، تعداد سهام وثیقه نیز نباید از 10 سهم کم تر باشد.
سهام وثیقه مخصوص اعضای هیئت مدیره است نه مدیر عامل، پس مدیر عامل مکلف به سپردن سهام وثیقه نمی باشد.
نکات در مورد سهام وثیقه
- تکلیف : هیات مدیره
- بانام
- غیرقابل انتقال
- تعداد : اساسنامه
- حداقل تعداد : حداقل لازم برای رای دادن نباید کمتر باشد.
- عدم تکمیل سهام وثیقه ظرف یک ماه : مستعفی
- آزادی سهام وثیقه : پایان رابطه مدیریت + دریافت مفاصا حساب
- نظارت بر سهام وثیقه : بازرس
شروط تکلف مدیر در ارائه سهام وثیقه به شرکت
- افزایش تعداد سهام وثیقه
- انتقال قهری سهام وثیقه
- نداشتن یا مالک نبودن تعداد لازم از سهام وثیقه
در این سه حالت ، مدیر باید ظرف یک ماه تعداد سهام لازم را تهیه و به صندوق شرکت بسپارد و گرنه مستعفی ( استعفای قهری یا اجباری ) محسوب خواهد شد و تصمیمات جلسات هیئت مدیره بدون حضور او معتبر است. مستعفی محسوب شدن به معنای استعفای قهری یا غیرارادی می باشد و نیاز به دخالت دادگاه نیست.
- زمان آزادی سهام وثیقه
همان طور که می دانیم سهام وثیقه غیرقابل انتقال به غیر است. این سهام در صورتی آزاد خواهد شد که مدیر مفاصا حساب دوره تصدی خود را دریافت نماید.
به موجب ماده 116 لایحه ، تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان هر دوره مالی شرکت به منزله مفاصاحساب می باشد. پس از تصویب مفاصاحساب و عدم بدهکاری مدیر، در صورتی سهام وثیقه آزاد می شود که رابطه مدیریت پایان یابد، مثلاً مدت مدیریت مدیر منقضی شود یا به نحوی سلب سمت شود.
- اطلاع رسانی بازرس در خصوص سهام وثیقه
به موجب ماده 117 لایحه ، بازرس یا بازرسان مکلف اند هر گاه تخلف از مقررات قانونی و اساسنامه شرکت راجع به سهام وثیقه مشاهده کنند، به مجمع عمومی عادی گزارش کنند.
تخلف از مقررات قانونی، مانند آن که سهام وثیقه بانام نباشد و تخلف از اساسنامه مانند آن که مدیر تعداد سهام وثیقه لازم طبق اساسنامه را دارا نباشد.