ما در این مقاله تلاش بر آن داریم تا درباره انواع اوراق قرضه مطالبی را ارائه نماییم تا انتهای مقاله همراه ما باشید و در صورت روبرو شدن با هر سوال و مسئله ای در زمینه تشکیل پرونده مالیاتی می توانید با مشاوران و کارشناسان خبره و کاردان ما تماس بگیرید.
انواع اوراق قرضه
اوراق قرضه بر دو نوع است : اوراق قرضه به منظور وام و اوراق قرضه به منظور افزایش سرمایه : وام در آخر مدت پرداخت می گردد. در ادامه در زمینه اوراق و انواع آن نکاتی را توضیح می دهیم تا راهنمای شما باشیم.
بهتر است بدانید اوراق قرضه در شرکت های سهامی عام مورد استفاده دارند از این رو برای کسب اطلاعات تکمیلی بهتر است به مقاله مرتبط با شرکت سهامی عام مراجعه شود.
نمونه اوراق قرضه
در صورت کلی باید بدانید اوراق قرضه ابزار بدهی است که با داشتن نرخ ثابتی از بهره در طی دوره ثابتی از زمان پرداخت می شوند.
در اینصورت، براساس تصویر زیر، اوراق قرضه مجموعهای از «جریان های نقدی» (Cash Flow) است.برای بهتر روشن شدن این اوراق باید بگوییم اوراق قرضی منتشر شده به صورت ۶ ساله است که با نرخ بهره ثابت معادل C٪ با ارزش اسمی به صورت سالیانه پرداخت میشود.
در موعد سر رسید سال ششم، باید آخرین پرداختی انجام شود و بهره و مبلغ اصلی وام پرداخت شود. مبلغ جمع آوری شده توسط فرد منتشر کننده اوراق قرضه پیرو قیمت اوراق منتشر شده است. برای دریافت اوراق قرضه با کارشناسان حقوقی بین الملل تماس بگیرید.
سهام و ورقه قرضه در شرکت ها
سهم بی نام که سند در وجه حامل محسوب می شود مانند سایر اسناد تجاری حامل آن (متصرف) مالک محسوب می شود و به موجب ماده تصرف به عنوان مالکیت،دلیل مالکیت است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود. نقل و انتقال این سهم با قبض و اقباض صورت می گیرد.
انتقال سهم با نام باید در دفتر ثبت سهام شرکت سهامی عام یا خاص به نام صاحب سهم به ثبت برسد و نقل و انتقال هم به امضای منتقل الیه یا وکیل او یا کارگزار اوراق بهادار برسد و در غیر این صورت هر نقل و انتقالی از نظر شرکت و اشخاص ثالث فاقد اعتبار خواهد بود.
در شرکت سهامی عام،نقل و انتقال سهام مشروط به موافقت مدیران شرکت یا مجامع عمومی سهامداران می باشد. اما در مورد نقل و انتقال سهام شرکت سهامی خاص، چون ماده به اشاره ای به آن ننموده است به نظر می رسد که می توان اصل قابلیت انتقال را در شرکت اخیر بدون موافقت مدیران یا مجامع عمومی پذیرفت،مگر آنکه در اساسنامه خلاف آن قید گردد.
اوراق قرضه به منظور افزایش سرمایه
اوراق قرضه به منظور افزایش سرمایه به دو صورت منتشر می شود : اوراق قرضه قابل تعویض با سهام و اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام .
شرایط و ترتیب تعویض ورقه قرضه با سهم یا تبدیل آن به سهم ، باید در ورقه قرضه قید شود . تعویض ورقه قرضه با سهم یا تبدیل آن به سهم به میل و رضای دارنده آن است و وی می تواند در سر موعد یعنی سررسید ، بجای تعویض و یا تبدیل آن ، اصل وام و سود استحقاقی را از شرکت دریافت دارد.
دارنده ورقه قرضه ، در هر موقع قبل از سررسید می تواند تحت شرایط و به ترتیبی که در ورقه قرضه قید شده است ، آن را با سهم شرکت تعویض یا به سهم شرکت تبدیل نماید.
انتشار سهام ممتاز
انتشار سهام ممتاز در این ماده تجویز شده با در نظر گرفتن ماده 40 امتیازات راجع به سهام ممتاز نباید بر خلاف قانون باشد،مثال به یک سهم ممتاز نمی توان دو حق رأی اعطا نمود زیرا مخالف با تبصره ماده75 می باشد (هر سهم دارای یک حق رأی است) ضمنأ قانونگذار در تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت با حضور صاحبان سهام ممتاز و دارندگان نصف به علاوه یک سهام مزبور نموده است.
توضیحات کامل در خصوص ورقه قرضه در شرکت ها
انتشار اوراق قرضه در حقوق ایران و فرانسه مخصوص شرکت سهامی عام می باشد تا این شرکت بتواند با امتیازاتی که به دارنده ورقه قرضه اعطا می کند سرمایه لازم را برای تحرک و توسعه فعالیت بازرگانی خود بنماید.
اما اوراق مشارکت که طبق قانون 2/6/1376به تصویب رسیده دارای ماهیت دولتی بوده و متأسفانه بخش خصوصی نمی تواند مانند بخش عمومی تضمین بانکی برای خریداران به هنگام انتشار اوراق داشته باشد و در نتیجه این بخش در مضیقه شدید نقدینگی قرار دارد.
توضیح سهام قرضه در شرکت ها
ورقه قرضه مانند سهم قابل نقل و انتقال می باشد و نشان دهنده مبلغ وام با بهره ثابت می باشد اما نباید تصور کرد که فقط بهره ثابت است زیرا قسمت اخیر ماده حقوقی دیگری نیز از قبیل حق مشارکت در بقیه سود شرکت و باز پرداخت مبلغ اسمی با توجه با توجه به بالا رفتن نرخ کالاها و یا خدمات شرکت(در نظر گرفتن تورم) به صاحب ورقه قرضه اعطا نموده است دادن چنین امتیازاتی علاوه بر بهره در کشورهای غربی مانند فرانسه موجبات جذب سرمایه های هنگفتی را برا ی بخش های به خصوصی (مانند مترو پاریس)فراهم ساخته است.
ورقه قرضه می تواند قابل تبدیل یا تعویض با سهام شرکت در پایان انقضای ورقه قرضه باشد و شرکت می تواند امتیازات مزبور را به خریداران اوراق قرضه اعطا نماید تا آنان بتوانند در صورت تمایل اوراق قرضه خود را با سهام شرکت تبدیل یا تعویض نمایند و این امر برای صاحب ورقه قرضه سودآور می باشد.
زیرا نه تنها در طول مهلت ورقه قرضه از امتیازات بهره ثابت و حقوق دیگر استفاده می نماید بلکه پس از تبدیل یا تعویض می تواند سهام حاصل را در بورس اوراق بهادار به فروش رسانده و سود قابل توجهی از این بابت کسب نماید.
شرایط انتشار اوراق قرضه
اساسنامه شرکت می تواند شرایط انتشار اوراق قرضه را پیش بینی کند . هرگاه انتشار اوراق قرضه در اساسنامه شرکت پیش بینی نشدهب اشد ، مجمع عمومی فوق العاده می تواند بنا به پیشنهاد هیأت مدیره ، انتشار اوراق قرضه را تصویب و شرایط آن را تعیین کند .
اساسنامه یا مجمع عمومی مزبور می تواند به هیأت مدیره اجاره دهد که طی مدتی که از دو سال تجاوز ننماید ، یک یا چند بار به انتشار اوراق قرضه مبادرت کند . برای انتشار اوراق قرضه لازم است که :
- انتشار اوراق قرضه در اساسنامه شرکت پیش بینی شده باشد . یا در صورت عدم پیش بینی در اسسانامه ، مجمع عمومی فوق العاده آن را تصویب نماید .
- کلیه سرمایه ثبت شده شرکت ، از صاحبان سهام دریافت شده باشد .
- حداقل دو سال تمام از تاریخ ثبت شرکت گذشته باشد .
- حداقل دو ترازنامه شرکت به تصویب مجمع عمومی عادی رسیده باشد .
رئیس و اعضای هیأت مدیره هر شرکت سهامی عام که بدون پیش بینی اساسنامه یا تصویب مجمع عمومی فوق العاده و یا بدون رعایت شرایط دیگر فوق الذکر ، اوراق قرضه منتشر نمایند ، به مجازات محکوم خواهند شد
شرایط اعلام ورقه قرضه به مرجع ثبت شرکت
تصمیم راجع به اعلام ورقه قرضه به مرجع ثبت شرکت و شرایط صدور و انتشار آن، باید همراه طرح اطلاعیه انتشار اوراق قرضه ، کتباً به مرجع ثبت شرکت اعلام شود. مرجع مذکور مفاد تصمیم را ثبت و خلاصه آن را همراه با طرح مزبور، به هزینه شرکت در «روزنامه رسمی» آگهی خواهد نمود. قبل از انجام تشریفات مذکور، هرگونه آگهی برای فروش اوراق قرضه ممنوع است.
پس از انتشار آگهی مزبور به وسیله مرجع ثبت، شرکت باید تصمیم مجمع عمومی و اطلاعیه انتشار اوراق قرضه را با قید شماره و تاریخ آگهی منتشر شده در روزنامه رسمی و همچنین شماره و تاریخ روزنامه رسمی که آگهی در آن چاپ شده است، در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن نشر می گردد، آگهی کند.
ورقه قرضه باید شامل مطالب زیر باشد
نام، مرکز اصلی، مبلغ سرمایه، مدت، شماره و تاریخ ثبت شرکت، مبلغ اسمی و شماره ترتیب و تاریخ صدور ورقه قرضه . تاریخ و شرایط بازپرداخت قرضه و نیز شرایط بازخرید ورقه قرضه ( اگر قابل بازخرید باشد ) ، تضمیناتی که احتمالاً برای قرضه در نظر گرفته شده است.
در صورت قابلیت تعویض ورقه قرضه با سهام شرکت، شرایط و ترتیباتی که باید برای تعویض رعایت شود. در صورت قابلیت تبدیل ورقه قرضه به سهام شرکت، مهلت و شرایط این تبدیل رئیس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل هر شرکت سهامی که مطالب فوق را در ورقه قرضه قید ننماید، به جزای نقدی محکوم خواهد شد.
اطلاعیه انتشار اوراق قرضه
نام، موضوع، مدت، مرکز اصلی، شماره و تاریخ ثبت شرکت ، مبلغ سرمایه شرکت و تصریح بر این که کلیه آن پرداخت شده است.
در صورتی که شرکت سابقاً اوراق قرضه صادر کرده است مبلغ و تعداد و تاریخ صدور آن و تضمیناتی که احتمالاً برای بازپرداخت آن در نظر گرفته شده است و همچنین مبالغ بازپرداخت شده آن و در صورتی که اوراق قرضه سابق، قابل تبدیل به سهام شرکت بوده باشد، مقدار آن گونه قرضه که هنوز به سهم تبدیل نشده است.
در صورتی که شرکت سابقاً اوراق قرضه موسسه دیگری را تضمین کرده باشد، مبلغ و مدت و سایر شرایط تضمین مذکور ، مبلغ قرضه و مدت آن و همچنین مبلغ اسمی هر ورقه و بهره، یعنی سودی که به قرضه تعلق می گیرد و ترتیب محاسبه آن و ذکر سایر حقوقی که احتمالاً برای اوراق قرضه در نظر گرفته شده است و همچنین موعد یا مواعد و شرایط بازپرداخت اصل و پرداخت سود و غیره، و در صورتی که اوراق قرضه قابل بازخرید باشد، شرایط و ترتیب بازخرید ، تضمیناتی که احتمالاً برای اوراق قرضه در نظر گرفته شده است.
اگر اوراق قرضه قابل تعویض با سهام یا قابل تبدیل به سهام شرکت باشد، مهلت و سایر شرایط تعویض یا تبدیل خلاصه گزارش وضع مالی شرکت و خلاصه ترازنامه آخرین سال مالی که به تصویب مجمع عمومی عادی رسیده است.
هرکس با سوء نیت به صدور اطلاعیه انتشار اوراق قرضه که متضمن اطلاعات نادرست یا ناقص باشد مبادرت کند، به مجازات شروع به کلاهبرداری محکوم خواهد شد و هرگاه اثری بر این اقدامات مترتب شده باشد، مرتکب در حکم کلاهبردار بوده و به مجازات مقرر برای کلاهبردار محکوم خواهد شد.
اطلاعیه انتشار اوراق قرضه باید توسط دارندگان امضای مجاز شرکت امضاء شود و نام و نشانی مدیراین شرکت در آن قید گردد. هرکس اطلاعیه مزبور را بدون رعایت مقررات مذکور منتشر نماید، به جزای نقدی محکوم خواهد شد.
اوراق قرضه قابل تعویض با سهام
برای صدور اوراق قرضه قابل عویض با سهام ، لازم است که مجمع عمومی فوق العاده شرکت سهامی عام ، مقارن انتشار اوراق قرضه ، افزایش سرمایه شرکت را نیز ، بنا به پیشنهاد هیأت مدیره و گزارش خاص با بازرس یا بازرسان ، اقلاً برابر مبلغ قرضه ، تصویب کند.
مبلغ مربوط به افزایش سرمایه مزبور باید ، قبل از صدور اوراق قرضه قابل تعویض ، به وسیله یک یا چند بانک یا مؤسسه مالی معتبر ، پذیره نویسی شود که به صورت وام در اختیار شرکت قرار گیرد ، شرایط بانکها و مؤسسات مالی را که می توانند این نوع پذیره نویسی را انجام دهند « شورای پول و اعتبار » تعیین می کند.
سهامی که شرکت جهت تعویض با اوراق قرضه قابل تعویض صادر می کند، سهام با نام بوده و باید به نام بانکها یا مؤسسات مالی پذیره نویس، صادر گردد. بانکها یا مرسسات مالی مزبور باید تعهد کنند که سهام مذکور را در اختیار دارندگان اوراق قرضه قابل تعویض ، قرار دهند .
این گونه سهام تا انقضای موعد یا مواعد اوراق قرضه مربوط ، وثیقه تعهد بانکها و مؤسسات مالی پذیره نویس در برابر دارندگان اوراق قرضه دائر به تعویض آنها با سهام می باشند و لذا به پذیره نویسان مذکور تحویل داده نشده و در شرکت نگاهداری می گردند و تا انقضای موعد یا مواعد اوراق قرضه ، فقط قابل انتقال به دارندگان اوراق قرضه مزبور بوده و نقل و انتقال این گونه سهام تا وقتی که تعویض ورقه قرضه با سهم احراز شود ، در دفاتر شرکت ثبت نخواهد شد.
قرارداد مربوط به پذیره نویسی و تعهد و سایر شرایط راجع به آن ، که بین شرکت و بانکها یا مؤسسات مذکور منعقد می شود نیز باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت برسد. شرایط و ترتیب تعویض ورقه قرضه با سهام باید در ورقه قید شود. تعویض ورقه قرضه با سهام در سررسید، همان طور که فوقاً گفته شد، تابع میل و رضایت دارنده ورقه خواهد بود .
به عبارت دیگر وی می تواند در سررسید به جای تعویض ورقه قرضه خود با سهام شرکت ، اصل وام و سود آن را از شرکت دریافت کند . دارنده ورقه قرضه می تواند منتظر سررسید نمانده و در هر موقع قبل از آن ، تحت شرایط و ترتیب که در ورقه قرضه قید شده است ، به شرکت مراجعه و آن را با سهم شرکت تعویض نماید.
حق تقدمی که سهامداران شرکت ، در خرید سهام جدید دارند، در خرید سهام قابل تعویض با اوراق قرضه نخواهند داشت . بالاخره این که سهامی که جهت تعویض با اوراق قرضه صادر می شود، مادام که این تعویض به عمل نیامده است تا انقضای موعد یا مواعد اوراق مزبور ، قابل تأمین نخواهد بود. به عبارت دیگر آنها را نمی توان در ازاء طلب طلبکاران، بازداشت نمود .
اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام
برای صدور اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام ، لازم است که مجمع عمومی فوق العاده شرکت سهامی عام ، بنا به پیشنهاد هیأت مدیره و گزارش خاص بازرس یا بازرسان ، شرایط و مهلتی را که طی آن دارندگان این گونه سهام خواهند توانست آنها را به سهام شرکت تبدیل نمایند تعیین کند و و به هیأت مدیره اختیار افزایش سرمایه را بدهد، دارندگان اوراق قرضه قابل تبدیل ، می توانند در موعد یا مواعد معینی که در ورقه قرضه قید شده است به شرکت مراجعه و اصل وام و سود متعلقه را دریافت دارند .
هیأت مدیره در پایان مهلت مقرر مذکور ، معادل مبلغ بازپرداخت نشده اوراق قرضه عرضه شده جهت تبدیل به سهام ، سرمایه شرکت را افزایش می دهد ( ممکن است تا پایان مهلت مزبور مقداری از مبالغ اوراق قرضه قابل تبدیل ، در اثر مراجعه دارندگان آنها به آنان پرداخت شده باشد.
لذا هیأت مدیره فقط معادل مبالغ بازپرداخت نشده می تواند سرمایه شرکت را افزایش دهد ) . هیأت مدیره پس از ثبت افزایش سرمایه در مرجع ثبت شرکت ، سهام جدید صادر می کند و به دارندگان اوراق قرضه قابل تبدیل ، معادل مبلغ بازپرداخت نشده اوراق قرضه ای که به شرکت تسلیم می کنند ، سهم می دهد.
در تبدیل ورقه به سهم نیز ، مانند تعویض ، میل و رضایت دارنده ورقه قرضه شرط است و دارنده آن می تواند از دریافت سهم شرکت خودداری کند و به جای آن ، اصل وام و سود پرداخت نشده را دریافت نماید .
دارنده ورقه قرضه قبل از سررسید، طی مهلتی که داده شده است ، می تواند تحت شرایط و ترتیبی که در ورقه قید شده است ، به شرکت مراجعه و آن را معادل مبلغ بازپرداخت نشده اصل و سود ، به سهام تبدیل کند .
نیز حق تقدمی را که سهامدارن ، همان طور که فوقاً اشاره شد در خرید سهام جدید دارند، در خرید سهام قابل تبدیل به اوراق قرضه نخواهند داشت .
ممنوعیت های صدور اوراق قرضه
ممنوعیت های صدور اوراق قرضه : به تصریح قانون ، از تاریخ تصمیم مجمع عمومی فوق العاده دایر بر صدور اوراق قرضه قابل تعویض با سهام ، تا انقضای موعد یا مواعد اوراق قرضه مزبور، شرکت نمی تواند اوراق قرضه جدید قابل تعویض یا قابل تبدیل به سهام ، منتشر کند یا سرمایه خود را مستهلک سازد یا آن را از طریق بازخرید سهام ، کاهش دهد یا اقدام به تقسیم اندوخته کند یا در نحوه تقسیم منافع تغییراتی بدهد .
هرگاه زیانهای وارده موجب تقلیل مبلغ اسمی یا تعداد سهام گردد این امر شامل سهامی نیز می شود که دارندگان اوراق قرضه در نتیجه تبدیل آنها دریافت می دارند و چنین تلقی می شود که دارندگان این قبیل اوراق قرضه ، از همان موقع تحصیل آنها ، سهامدار شرکت بوده اند .
بعلاوه تا انقضای موعد یا مواعد اوراق قرضه قابل تعویض ، شرکت نمی تواند به صدور سهام جدید ، از طریق تبدیل اندوخته به سرمایه ، اقدام کند .
همچنین دادن سهم یا تخصیص و یا پرداخت وجه به سهامداران ، تحت عناوینی از قبیل جایزه یا منافع انتشار سهام ، ممنوع است ، مگر این که حقوق دارندگان اوراق قرضه که متعاقباً اوراق خود را با سهام تعویض می کنند ، یا تدابیری که شرکت اتخاذ می کند ، حفظ شود تا آنان بتوانند حقوق مالی استحقاقی خود را استیفاء نمایند .
ورقه قرضه قابل بازخرید
ممکن است ورقه قرضه قابل بازخرید باشد. در این صورت لازم است که شرایط و ترتیب بازخرید در ورقه قرضه قید شود. دارنده ورقه قرضه قابل بازخرید ، می تواند طبق شرایط و ترتیب مزبور ، به شرکت مراجعه و با تسلیم ورقه قرضه ، مبلغ مربوط را دریافت دارد .
امور الزام به انجام قبل و بعد انتشار اوراق قرضه
اموری را که باید قبل یا بعد از انتشار اوراق قرضه قابل تعویض با سهام انجام شود ، می توان به ترتیب زیر خلاصه کرد :
- مجمع عمومی فوق العاده شرکت سهامی عام ، باید اجازه انتشار اوراق قرضه قابل تعویض با سهام را به شرکت بدهد . اجازه مزبور لازم است ، ولو این که انتشار اوراق قرضه در اساسنامه پیش بینی شدهب اشد .
- مجمع عمومی فوق العاده مزبور ، مقارن با اجازه انتشار اوراق قرضه باید افزایش سرمایه شرکت را اقلاً برابر با مبلغ قرضه ، تصویب کند .
- قبل از صدور اوراق قرضه ، باید یک یا چند بانک یا مؤسسه مالی معتبر ، افزایش سرمایه مذکور را پذیره نویسی کنند . یعنی سرمایه افزوده شده را تأمین کنند و تعهد نمایند که آن را در اختیار شرکت قرار دهند .
- بین شرکت و بانک یا مؤسسه مالی پذیره نویس ، باید قراردادی در موضوع این گونه پذیره نویسی و شرایط آن و تعهد پذیره نویس مبنی بر دادن سهام مربوط به دارندگان اوراق قرضه و سایر شرایط ، منعقد شود .
- قرارداد مزبور باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده فوق الذکر ، برسد .
- تصمیم راجع به فروش اوراق قرضه و شرایط صدور و انتشار آن باید همراه با طرح اطلاعیه انتشار اوراق قرضه ، کتباً به مرجع ثبت شرکت اعلام شود تا مرجع مذکور مفاد تصمیم را ثبت و خلاصه آن را همراه طرح اطلاعیه مذکور ، در روزنامه رسمی آگهی کند .
- پس از آگهی مزبور ، شرکت ، ضمن صدور و آماده کردن اوراق قرضه ، باید تصمیم مرجع عمومی فوق العاده و اطلاعیه انتشار اوراق قرضه قابل تعویض با سهام را با قید شماره و تاریخ « روزنامه رسمی » که آگهی فوق در آن چاپ شده است ، در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی مربوط به شرکت در آن نشر می گردد ، آگهی نماید.
- شرکت باید به میزان سرمایه افزوده شده ای که توسط بانک یا مؤسسه مالی پذیره نویسی شده است ، سهام صادر کند . این سهام باید با نام بوده و به اسم بانک یا مؤسسه پذیره نویس ، صادر شود .
- سهام مزبور چون تا انقضای موعد یا مواعد اوراق قرضه ، وثیقه تعهد پذیره نویسان در برابر دارندگان اوراق قرضه قابل تعویض ، برای تعویض اوراق مذکور با آنها می باشد ، لذا باید نزد شرکت نگاهداری شوند .
- چون سهام مزبور تا انقضای موعد یا مواعد اوراق قرضه ، فقط قابل انتقال به دارندگان این اوراق می باشد ، لذا نقل و انتقال آنها نباید در دفاتر شرکت ثبت شود . هرگونه نقل و انتقال مربوط به آنها ، از نظر شرکت فاقد اعتبار خواهد بود .
- در صورت درخواست دارنده ورقه قرضه ، در سررسید یا هر موقع قبل از سررسید آن ، شرکت باید با اخذ ورقه قرضه ، معادل طلب وی ، از سهام مزبور به وی تسلیم و آن را در دفاتر خود به نام وی ثبت کند . نقل و انتقال این گونه سهام در دفاتر شرکت ثبت خواهد شد .
- شرکت باید ، پس از انقضای موعد یا مواعد اوراق قرضه ، سهامی را که معاوه نشده است در اختیار بانک یا مؤسسه مالی پذیره نویس قرار دهد . بانک یا مؤسسه مزبور می تواند به عنوان صاحب سهم ، سهامدار شرکت باقی بماند یا آنها را بفروشد . نقل و انتقال این گونه سهام قابل ثبت در دفاتر شرکت خواهد بود .
قانون انتشار اوراق مشارکت
به موجب ” قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت ” مصوب 30/6/1376 ، ” اوراق مشارکت ” اوراقی است که به منظور مشارکت عموم در اجرای طرح های عمرانی انتفاعی منتشر و در اختیار خریداران قرار داده می شود .
اوراق مشارکت ممکن است با نام یا بی نام باشد. این اوراق ، دارای قیمت اسمی مشخص بوده و برای مدت معینی منتشر می شود .
دارندگان اوراق مشارکت ، به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت ، در سود حاصل از اجرای طرح مربوط شریک خواهند بود . خرید و فروش این اوراق مستقیماً و یا از طریق بورس اوراق بهادار مجاز می باشد.
به دولت و شرکتهای دولتی و شهرداریها و مؤسسات و نهادهای عمومی و غیر دولتی و مؤسسات عام المنفعه و شرکتهای وابسته به دستگاههای مذکور و همچنین به شرکتهای سهامی عام و خاص و شرکتهای تعاونی تولیدی، اجازه داده شده است طبق مقررات قانون مذکور فوق، قسمتی از منابع مالی مورد نیاز طرحهای عمرانی انتفاعی خود را از طریق انتشار و عرضه عمومی اوراق مشارکت تأمین کنند .
به اوراق مشارکت ، سود علی الحساب و سرموعد سود قطعی پرداخت می شود و نیز قیمت پرداخت شده آن ، در سررسید، در ازاء تسلیم ورقه مشارکت به دارنده آن داده می شود . مهلت پرداخت مابه التفاوت سود قطعی و سود علی الحساب پرداخت شده ، حداکثر ششماه پس از سررسید نهائی اوراق خواهد بود .
شرکتهای سهامی عام پذیرفته شده در سازمانهای بورس اوراق بهادار ، با تأئید قبلی سازمان مذکور و رعایت ضوابط مربوط ، می توانند اوراق مشارکت قابل تبدیل و قابل تعویض با سهام منتشر نمایند . شرایط مشارکت و ترتیب تبدیل و تعویض ورقه مشارکت به سهام ، باید در ورقه مزبور قید شود . تبدیل و تعویض ورقه مشارکت به سهام ، منوط به درخواست دارند ورقه مشارکند است .