اخذ ایزو
همواره برای مقایسه کارکرد شرکت ها و سازمان ها و بررسی میزان پیشرفت در رعایت کیفیت و جلب رضایت مشتریان، نیاز به وجود استانداردها و مقیاس هایی اخذ ایزو دیده شده که بتوان براساس آنها مقایسه صحیح تر و موثرتری را صورت داد.
استاندارد ISO 9001 یکی از استانداردهای شاخص و معتبری است که در جهت برطرف نمودن نیاز مطرح شده، تدوین شده است.
برای قانونی انجام شدن امورتان ابتدا بهتر است مقاله مرتبط با ثبت شرکت را مطالعه کنید.
سازمان ایزو ISO
سازمان بین المللی استاندارد (ISO (International Organization for standard به منظور یکپارچه سازی و تدوین استانداردهای بین المللی در سال 1926 در ژنو تاسیس گردید. هدف این سازمان ایجاد قوانین، قواعد و معیارهایی است که بر اساس آن ها بتوان امور مربوط به سازمان ها و شرکت ها را بررسی، مطالعه و مقایسه کرد.
این سازمان با در برداشتن 162 عضو (107 عضو اصلی، 11 عضو امضا کننده و 43 عضو ناظر) شامل کمیته های فنی مختلف می باشد. این کمیته ها از اصناف مختلف به وجود آمده است که وظیفه دارند موضوعات مربوط به حوزه خود را که در آن ها ضرورتی برای تعیین و تنظیم قوانین مختلف وجود دارد شناسایی و بررسی نمایند. پس از بررسی اعضای کمیته های فنی، پیش نویس استانداردها تولید و پس از بازبینی و اصلاحیات مختلف به صورت استانداردهای بین المللی در می آید.
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نیز به عنوان نماینده کشور ایران، یکی از اعضای اصلی و فعال این سازمان است.
استانداردهای ایزو
چرایی نیاز به تدوین و برقراری استانداردها پاسخی کاملا واضح دارد. امروزه پیشرفت و بهبود کیفیت در ارائه خدمات و محصولات نقش مهمی در موفقیت یک سازمان ایفا می کند.
رقابت در جلب نظر مشتری، باعث شده است که سازمان ها و شرکت ها به فکر بهبود کیفیت و مدیریت منابع و اصلاح گردش کارها بیفتند.
در این راستا، برای بررسی نحوه کار، دستورالعمل ها و چرخه های موجود در سازمان های مختلف و قیاس آن ها، وجود استانداردهای مربوطه و تدوین قوانین نیازی ضروری است.
چرا که بر اساس این چهارچوب ها می توان به نتیجه صریح تر و صحیح تری دست یافت. لازم به ذکر است برای اخذ ایزو لازم است ثبت برند نیز داشته باشید.
استانداردهای ایزو و استانداردهای کیفیت
اخذ استانداردهای ایزو مقوله ای مجزا از استانداردهای کیفیت دارند. استانداردهای ایزو (استانداردهای تضمین کیفیت) مربوط به کیفیت یک سازمان یا شرکت هستند.
به محصول تولیدی آن مربوط نیستند بلکه مربوط به عوامل تاثیر گذار بر کیفیت هستند و شامل کیفیت در فرآیندهای مختلف اجرایی در سازمان مانند طراحی، تولید و … می باشد.
در حقیقت این استانداردها رهنمودهایی برای اصلاح و پیشرفت روند انجام فرآیندها در همه ابعاد شرکت و یا سازمان هستند.
استاندارد محصول (کیفیت محصول) بیان کننده حداقل مشخصه های فنی لازم برای کیفیت یک محصول است. به عنوان مثال این گونه استانداردها اخذ ایزو تعیین کننده حداقل استحکام، دوام، ابعاد و … برای یک محصول با کیفیت است.
سازمان بین المللی استاندارد
«ایزو» در واقع حروف اختصاری International Organization for Standardization به مفهوم سازمان بین المللی استاندارد سازی است که یک مجمع بین المللی از سازمانهای استاندارد کشورهای عضو، آن را تشکیل می دهد. ایزو یک شبکه از مؤسسات استاندارد ملی در ۱۴۷ کشور دنیا است؛
بر پایه یک مرکز در هر کشور و یک مرکز اصلی در شهر ژنو سوئیس فعالیت می کند، که وظیفه هماهنگی مراکز مختلف را دارد. ایزو یک موسسه غیر دولتی است، یعنی هر کدام از اعضای آن الزاماً نماینده ملی کشور خود نیستند.
با این همه ایزو یک نقش مهم بین بخشهای خصوصی و عمومی بازی می کند؛ چرا که اعضای آن یا در دولت و مؤسسات دولتی دارای سمت هستند، و یا نماینده دولت هستند.
از طرف دیگر بقیه اعضا که نقش خصوصی دارند نقش مهمی در ارتباطات صنعتی دارند و در نتیجه با دولت های متبوعشان در تعامل مستقیم قرار دارند. بنابراین ایزو مانند یک پل ارتباطی عمل می کند که هم رضایت کسب و کار و هم درخواست عموم را تأمین می کند.
ایزو ۱۴۰۰۰ سیستم های مدیریت محیط زیست
استانداردهای خانواده ISO ۱۴۰۰۰ شامل استانداردهای بین المللی در رابطه با سیستم های زیست محیطی است. این استانداردها در سال ۱۹۹۶ میلادی توسط کمیته فنی ۲۰۷ سازمان ایزو بوجود آمدند.
یک سیستم مدیریت زیست محیطی می تواند به عنوان بخشی از سیستم های جامع مدیریت به حساب آید. این سیستم شامل ساختار سازمانی، فعالیت های طرح ریزی، تعریف مسئولیت ها، تعیین روش ها و فرایند ها است. همچنین در اختیار گیری منابع لازم برای تهیه، اجرا، بازنگری و حفظ خط مشی زیست محیطی سازمان است.
مشخص است که در این استاندارد نیز مساله اصلی فرایند تولید و به عبارتی پشت پرده عرضه یک کالا است، نه خود کالا. در واقع این گواهینامه به واحدی اعطا می شود. که در دراز مدت برنامه های عملی برای کمک به پاکیزه ماندن محیط زیست داشته باشد و آنها را به درستی اجرا کند.
سیستم های مدیریت کیفیت
در سال ۱۹۸۷ کمیته فنی ۱۷۶ سازمان ایزو (ISO/TC ۱۷۶ ) سری استانداردهای ISO ۹۰۰۰ را به جهانیان ارائه نمود . هدف از تدوین این سری استاندارد، بوجود آوردن الگویی بین المللی برای پیاده سازی و استقرار سیستم های مدیریت و تضمین کیفیت بوده که مورد استقبال فراوان در سطح دنیا قرار گرفت.
سیستم های مدیریت کیفیت به منظور حفظ سطح کیفیت تعریف شده و بهبود کیفیت از طریق اصلاح فرایندها، در سازمان پیاده سازی می شود.
در واقع استاندارد ایزو به یک محصول خاص داده نمی شود، بلکه فرایند تولید کالا یا خدمات را در یک واحد تجاری مورد ارزیابی قرار می دهد. امروزه واحدهای خدماتی نیز مانند واحدهای صنعتی ، علاقه زیادی به استقرار سیستم کیفیت نشان می دهند.
قوانین ISO 9000
همان طور که از تعریف سازمان بین المللی استاندارد (ISO) بر می آید، این سازمان دارای هزاران استاندارد در زمینه های مختلف است.
معروف ترین این استانداردها، استانداردهای ISO 9000 می باشد. این سری از استانداردها، استانداردهای مدیریتی می باشند که بیان کننده مبانی یک سامانه مدیریت کیفیت هستند. عدد 90000 در این استاندارد به این جهت به این سری استاندارد الصاق شده که تا آن زمان 9000 استاندارد در ISO تدوین شده بود.
ISO 9001:2008 (استاندارد سیستم مدیریت کیفیت)
استاندارد ISO 9001 بیان کننده مبانی سیستم مدیریت کیفیت است که در سال های متمادی پس از تدوین آن، با توجه به نیازسنجی ها و بررسی های مختلف، دستخوش ویرایش های مختلف شد.
استانداردهای ISO 9000 :2000 ، ISO 9001 :2000 ،ISO 9004:2000 و بالاخره درسال 2008 ویرایش چهارم آن تحت عنوان استاندارد ISO 9002:2008 ایجاد شد. در نمودار زیر ساختار استاندارد ISO 9001:2008 نمایش داده شده است.
مزایای ISO 9001:2008
- بر اساس قوانین و قواعد ساکن بر این استاندارد، در صورتی که سازمان یا شرکتی موفق به کسب گواهینامه استاندارد شود، خود به خود از مزایای برقراری این استاندارد بر عملکردهای خود بهره می گیرد.
- برقراری حس اطمینان در میان مشتریان.
- کنترل بیشتر و منضبط بر فرآیندهای سازمان.
- ارتقا روابط درون سازمانی.
- اصلاح خطاها و پیشگیری از آن ها.
- افزایش بهره وری از سیستم.
- شناخت مسیرهای ممکن برای بهبود انجام فرآیندها.
- جلوگیری از چندباره کاری ها و اتلاف زمان و هزینه
- رضایت مشتری و کاهش شکایات و …
OHSAS ۱۸۰۰۱ سری ارزیابی ایمنی بهداشت شغلی
سری ارزیابی ایمنی بهداشت شغلی (Occupational Health & Safety Assessment Series ) استانداردی قابل امتیازبندی و اخذ گواهینامه ایزو است که ما ایرانیان کمتر از آن شنیده ایم.
OHSAS ۱۸۰۰۱ در پاسخ به نیاز سازمانها به یک استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی که بوسیله آن بتوانند سیستم مدیریت خود را در زمینه های بهداشتی و ایمنی ارزیابی کنند تدوین شده است.
ساختار استاندارد OHSAS ۱۸۰۰۱ سازگار با استانداردهای «اخذ ایزو» است تا سازمان ها بتوانند به راحتی سیستم های مدیریت کیفیت، محیط زیست و بهداشت شغلی و ایمنی را با یکدیگر ادغام و سیستم مدیریتی یکپارچه ای را ایجاد نمایند.
یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، سازمان را در شناسایی، حذف و یا به حداقل رساندن خطرات مرتبط با بهداشت و ایمنی کارکنان خویش و سایر طرف های ذینفع که در معرض آن قرار دارند، یاری می کند.